یکی از مراحل حیاتی در فرآیند نقاشی ساختمان، زیرسازی نقاشی است که نقاش با بررسی حالت دیوار مواجه شده و با استفاده از ابزارها و مواد مختلف، به ویژه با توجه به جنس سطح و پوشش موجود بر روی آن، زیرسازی مناسبی را انجام می‌دهد. این مرحله اثر مستقیمی در نتیجه نهایی رنگ‌آمیزی دارد و نیاز به دقت و اجرای مراحل متعدد دارد. زیرسازی گاهی به نام لکه‌گیری نیز شناخته می‌شود و بستگی به نوع رنگ، مانند رنگ پلاستیک یا رنگ روغن، روش‌های متفاوتی دارد. این مقاله به بررسی موضوعات مرتبط با زیرسازی، مراحل انجام آن، و نکات مهم در اجرای این فرآیند می‌پردازد و اطلاعات غنی‌ای را در اختیار شما قرار می‌دهد.
مراحل انجام زیرسازی نقاشی ساختمان
زیرسازی ساختمان برای هر نوع سطحی ویژگی‌ها و مراحل متفاوتی دارد که در ادامه به توضیح نکات و موارد مربوط به هرکدام می‌پردازیم. مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان عموماً شامل موارد زیر می‌شود:
1. تمیزکردن سطح: برای شروع فرآیند زیرسازی، ابتدا سطح مورد نظر باید به دقت تمیز شود. از آب گرم، صابون، و یک پارچه یا اسفنج تمیز برای تمیزکردن سطح استفاده می‌شود. این تمیزکردن باید به اندازه آلودگی و لایه‌های چسبنده موجود بستگی داشته باشد. در صورت وجود آلودگی بیشتر، ممکن است از محلول تری‌فسفات سدیم نیز استفاده شود. اگر دیوار نوساز و بدون رنگ باشد، نیازی به تمیزکردن ندارد.
2. روغن کاری: در این مرحله، که تنها برای دیوارهای گچی و نوساز اجرا می‌شود، از روغن الیف یا پرایمر برای روغن کاری استفاده می‌شود. این کار به دلیل این است که در صورت اجرای رنگ بر روی دیوار گچی، رنگ به خوبی روی سطح نمی‌چسبد و یا مصرف رنگ به دلیل جذب گچ افزایش می‌یابد. این مرحله با ایجاد لایه‌های زیر، مقاومت بیشتری را فراهم می‌کند و باعث اجرای بهتر رنگ می‌شود.
3. بتونه‌کاری: در مرحله سوم، پس از خشک شدن سطح کار، بتونه‌کاری اجرا می‌شود. این بتونه یک ماده خمیری است که مقاومت سطح را افزایش می‌دهد و سطح را صاف و صیقلی می‌کند تا رنگ به خوبی روی آن نشسته و پیشرفت یابد. با بتونه‌کاری، عیوبی مانند درز، سوراخ، برآمدگی و شکاف برطرف شده و سطح مورد نظر صاف و یکدست می‌شود. برای انجام بتونه‌کاری، با استفاده از تیغ یا کاردک، بتونه آماده را تهیه کرده و با کمک آن، تمام شکافها و سوراخ‌ها را هموار کرده و پر می‌کنید. متناسب با رنگ نهایی، می‌توانید از بتونه پلاستیکی یا بتونه روغنی استفاده کنید. هر چند بتونه آماده در بازار موجود است، اما نقاشان حرفه‌ای معمولاً بتونه خود را تهیه می‌کنند.
4. سمباده‌زنی: پس از اجرای مرحله بتونه‌کاری، باید میان 12 تا 20 ساعت منتظر مانده و سپس مرحله بعدی، یعنی سمباده‌زنی، انجام شود. این مرحله باعث می‌شود تا سطح صاف و یکدست شود و هر گونه ناهمواری یا زبری برطرف گردد. برای اطمینان از کیفیت کار، می‌توانید با دست خود بر روی سطح بکشید و در صورت وجود زبری، آن را با سمباده‌زنی دوباره برطرف کنید. پس از سمباده‌زنی، با یک پارچه مرطوب، خاکی که به دلیل سمباده‌زنی بر روی سطح ایجاد شده است را پاک کنید.
5. آسترکشی: پس از اتمام مرحله سمباده‌زنی، آسترکشی اولیه انجام شده و با استفاده از رنگ مناسب و قلم مو و غلطک، سطح دیوار رنگ می‌شود. این کار با غلظت رنگ بسیار رقیق صورت می‌گیرد تا سطح کار سریع‌تر خشک شود. نقش این مرحله نیز در نتیجه نهایی نقاشی بسیار مهم است.
6. سمباده‌زنی دوم: پس از اجرای آسترکشی و گذشت زمانی بین 12 تا 20 ساعت، سطح مجدداً خشک می‌شود و باید با کمک یک سمباده نرم، سطح را دوباره سمباده بزنید. در اجرای آسترکشی، ممکن است ایرادات دیگری مشخص شود که نیاز به برطرف‌سازی آنها با سمباده‌زنی دارد و این باعث می‌شود تا تمام ایرادات رفع شوند. حالا همه چیز برای رنگ‌آمیزی آماده می‌باشد.
استفاده از روغن الیف و راهنمای استفاده
برای اجرای زیرسازی، امکان استفاده از پرایمر یا روغن الیف وجود دارد. روغن الیف با نفوذ به عمق سطوح گچی، چسبندگی را ایجاد و از جذب رنگ جلوگیری می‌کند، همچنین سطح را برای رنگ‌آمیزی آماده می‌کند. این روغن به عنوان یک لایه حاصل از نفوذ در بین ذرات سست، باعث بسته شدن منافذ می‌شود و نفوذ بیش از حد رنگ به عمق گچ را کاهش داده و در نتیجه مصرف رنگ را کاهش می‌دهد.
برای استفاده از روغن الیف، سطح باید به‌طور کامل تمیز شده و از هر گونه آلودگی و گرد و غبار پاک شده باشد. ترک‌ها نیز باید برطرف شده و پس از خشک شدن، سمباده‌زنی انجام گیرد. سپس روغن الیف با تینر روغنی رقیق می‌شود و این تناسب بر اساس نوع سطح مختلف تعیین می‌شود. روغن را با غلطک یا قلم مو بر روی سطح دیوار اعمال کنید. همچنین برای جلوگیری از شره کردن، اجرای روغن الیف باید از بخش‌های بالایی آغاز شود. روش اجرای روغن الیف ممکن است توسط نقاشان مختلف متفاوت باشد، اما اهمیت اجرای صحیح آن برای دیوارهای گچی حائز اهمیت است.
پرایمر
پرایمر نیز یکی از محصولات مناسب برای زیرسازی است که ویژگی‌های متعددی دارد. این محصول به عنوان یک نوع رزین زیرکار با ویژگی‌های چسبندگی بالا و بدون بو مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین برای عایق‌کاری رنگ نمای ساختمان نیز استفاده می‌شود.
زیرسازی برای رنگ روغنی
نقاشی ساختمان با رنگ روغنی بسیار معمول است و رنگ روغنی از رنگ‌های پرکاربرد در ساختمان محسوب می‌شود. در صورت نیاز به رنگ‌آمیزی با رنگ روغنی، زیرسازی نقاشی ساختمان نیز لازم است. مراحل زیرسازی برای اجرای رنگ روغنی مشابه مراحل اصلی زیرسازی گفته شده، شامل بتونه‌کاری، سمباده‌زنی، و پاکسازی سطح می‌شود.
زیرسازی برای رنگ پلاستیک
برای زیرسازی نقاشی با رنگ پلاستیک نیز باید به سطح مورد نظر توجه نمود. اگر سطح از جنس گچ باشد، ابتدا رنگ آستر بر روی دیوار زده شده و در غیر این صورت، نیازی به رنگ آستر ندارد. می‌توانید رنگ آستر را خریداری یا برای آماده‌سازی پلاستیک، گل بتونه به مقداری رنگ پلاستیک و مقداری آب مخلوط نمایید، همچنین می‌توان از رنگ اکریلیک خالص نیز استفاده کرد. مراحل با بتونه‌کاری و رفع ایردات سطح شامل لکه‌گیری می‌شود که پس از خشک شدن، سمباده‌زنی انجام گیرد. برای سطوح زبر از سمباده سخت و برای سطوح دیگر از سمباده نرم استفاده شود. تکنیکهای نقاشی متنوع بوده و زیرسازی در اجرای بهتر آن دخیل می باشد.
زیرسازی برای سطوح با جنس مختلف
هر دیوار با جنس خود زیرسازی خاص خود را نیاز دارد. برخی از این زیرسازی‌ها عبارتند از:
– زیرسازی دیوار گچی: برای دیوارهای گچی، زیرسازی ضروری است تا جذب رنگ توسط گچ کاهش یابد و کیفیت نقاشی بهبود یابد. از روغن‌های چون پرایمر و روغن الیف برای زیرسازی استفاده می‌شود.
– زیرسازی دیوار بتنی و سیمانی: برای دیوارهای بتنی یا سیمانی، نیاز به زیرسازی قوی است تا تمام شکافها و ترک‌ها رفع شود. پس از ترمیم ترک‌ها، رنگ اصلی اعمال و سپس نقاشی کامل انجام می‌شود.
– زیرسازی با پوشش کنیتکس: رنگ‌های بافت‌دار مانند کنیتکس سخت از سطح دیوار پاک می‌شوند و ممکن است در پاکسازی یا کندن آنها، سطح دیوار آسیب ببیند.
– زیرسازی با پوشش بلکا: پوشش‌های سلولزی چون بلکا گاهی نیاز به زمان زیادی برای کندن دارند و ممکن است آسیب‌های زیادی به دیوار وارد کنند.
– زیرسازی با کاغذ دیواری: در صورت وجود کاغذ دیواری، ابتدا باید این پوشش جدا شود و سپس زیرسازی بر اساس نیاز انجام شود.
لکه‌گیری دیوار با گچ
در رنگ‌آمیزی با رنگ پلاستیک، می‌توان لکه‌گیری دیوار با گچ را انجام داد. برای این کار، ملات مناسب با گچ آماده شده برای پرکردن شکافها و برطرف سازی فرو رفتگی‌ها استفاده می‌شود.
زیرسازی دیوار رنگ نخورده
اگرچه مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان برای دیوارهای گچی رنگ‌نخورده مشابه مراحل اصلی است، اما برای ساختمان‌های نوساز تفاوت‌هایی وجود دارد. این دیوارها به دلیل حضور گچ، ممکن است رنگ را به خوبی جذب نکنند و بنابراین لازم است که در ابتدای مراحل زیرسازی سطح دیوارها روغن کاری شود. روغن الیف به عنوان یک لایه روغنی جهت کاهش نفوذ بیش از حد رنگ به عمق گچ استفاده می‌شود. سایر مراحل زیرسازی دیوارهای رنگ‌نخورده نیز مشابه مراحل گفته شده می‌باشد و باید به رنگی که قرار است اجرا شود نیز توجه شود. زیرسازی در نقاشی راه پله ها نیز باید انجام بگیرد تا فضای بهتری ایجاد شود.
اجرای زیرسازی برای انواع رنگ‌ها
زیرسازی برای اجرای رنگ‌های مختلف نیازمند مراعات متغیرهایی است که در مقدار و نحوه انجام آن متفاوت می‌شود. جزئیات زیرسازی به شرح زیر است:
پوشش بلکا: در اجرای پوشش بلکا، نیاز به زیرسازی مشخصی نیست. این پوشش مشکلات کوچکی مانند ترک و فرورفتگی را می‌پوشاند. اگر مشکلات زیرسطح گسترده باشد، زیرسازی اجرا شده و ترک‌های بزرگ رفع می‌شود.
رنگ‌های روغنی، اکریلیک و پلاستیک: برای اعمال رنگ‌های ساختمانی مثل اکریلیک و پلاستیک و روغنی، سطح مورد نظر باید صاف و یکدست باشد و همه ایرادات باید برطرف شده باشد تا نتیجه نهایی بی‌عیب و زیبا باشد.
رنگ‌های بافت‌دار: با توجه به بافت سطح، رنگ‌های بافت‌دار نیاز به زمان زیادی برای زیرسازی ندارند.
دلایل ضرورری برای زیرسازی
هر سطحی که برای رنگ‌آمیزی آماده می‌شود، نیازمند زیرسازی است تا کیفیت نهایی نقاشی ساختمان افزایش یابد. عدم انجام زیرسازی ممکن است باعث ایجاد نتایج نازک و زیبا نشود و عیوب سطح به وضوح قابل مشاهده باقی بماند. اشکال مختلفی نظیر ناهمواری‌ها، ترک‌های سطحی و عمقی، سوراخ‌ها، یا لکه‌های پررنگ ممکن است بعد از رنگ‌آمیزی قابل مشاهده باشند و توسط رنگ پوشش داده نشوند. برای جلوگیری از این عیوب و اطمینان از نتیجه مطلوب پس از رنگ‌آمیزی، اجرای زیرسازی ضروری است.
نکات زیرسازی در ساختمان
همراه با نوع دیوار و نوع رنگ مورد استفاده برای نقاشی، زیرسازی برای رنگ و پوشش‌های دیگر مانند بلکا و مولتی کالر نیز باید مدنظر قرار گیرد. بر اساس ایرادات سطح، انجام زمان‌برترین کار ضروری است.
خلاصه
نقاشی ساختمانی نیاز به دانش و تجربه زیادی دارد و یکی از مراحل حیاتی آن زیرسازی است. انجام این مرحله با دقت بالا اهمیت دارد، زیرا عدم توجه به سطح و ایرادات ممکن است مشکلات قابل مشاهده‌ای را به همراه داشته باشد. تجربه نقاش نیز در انجام بهتر زیرسازی تاثیرگذار است و نحوه اجرای آن ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد. نقش زیرسازی در انواع نقاشی ساختمان مهم بوده و این مقاله به مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان و تکنیکهای مربوط به رنگ‌های مختلف پرداخته است، امیدواریم که این اطلاعات مفید باشند.
منبع: سایت اکیپ بازسازی
